Robotlar Niyə Vebsaytlarda “Mən Robot Deyiləm” Qutusunu Basmaq Qabiliyyətində Deyillər?

Əgər siz internetdə müəyyən bir vaxt sərf etmisinizsə, reCAPTCHA qutuları ilə rastlaşmısınız. Bu qutular müəyyən vebsaytlara daxil olduğunuz zaman peyda olur və sizdən "Mən robot deyiləm" yazılmış qutunu işarələməyi xahiş edir. Çoxları düşünmədən bu qutunu işarələyir, çünki onlar robot deyillər. Bəzən bu qutunu işarələmək sizi motosiklet və ya küçə işıqları kimi obyektləri seçməli olduğunuz vizual tapşırıqlarla qarşılaşdırır. İnsanlar bu testlərin robotlar üçün çətin olduğunu düşünsələr də, əslində belə deyil.

Robotlar Bu Tapşırıqları Necə Yerinə Yetirə Bilmir?

Online robotlar (botlar) olduqca inkişaf etmişdir və müxtəlif mürəkkəb tapşırıqları yerinə yetirə bilir. Amma reCAPTCHA qutularının əsas məqsədi sizin insan olub-olmadığınızı müəyyən etməkdir. Bu da əsasən klikləmə tərzinizin izlənməsi ilə həyata keçirilir. Robotların insanlara nisbətən daha sürətli və effektiv hərəkət etməsi bu fərqi ortaya qoyur.

reCAPTCHA Nədir?

reCAPTCHA, Google şirkətinə məxsus olan və vebsayt sahiblərinə robot trafikini məhdudlaşdırmaq üçün təklif edilən bir texnologiyadır. O, əvvəlki CAPTCHA sistemini əvəz etdi. Əvvəlki CAPTCHA sistemini yəqin ki, xatırlayırsınız: qarışıq hərflər və nömrələr göstərən şəkillər.

CAPTCHA-nın tam açılışı "Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart" (Kompleks Avtomatlaşdırılmış İctimai Turing Testi) deməkdir. Alan Turing tərəfindən 1950-ci ildə təklif edilmiş Turing testi, insan və ya maşın olduğunuzu müəyyən etmək üçün nəzərdə tutulmuş bir testdir.

reCAPTCHA Necə İşləyir?

"Mən robot deyiləm" qutusunu işarələmək, robot olub-olmadığınızı müəyyən etmək üçün kifayət deyil. Əsas fərqləndirici məqam sizin bunu necə etdiyinizdir. İnsanlar təsadüfi, səliqəsiz və bəzən ləng hərəkətlər edirlər. Məsələn:

İnsanlar siçanı qutunun üzərinə çəkərkən qeyri-düz xəttlər çəkirlər.

Bəzən onlar dayanıb düşünür və ya mətn oxuyurlar.

İnsanlar bu prosesdə müxtəlif sürətlərdə hərəkət edə bilərlər.

Amma robotlar həmişə sürətli və dəqiqdir. Onlar siçanı ən qısa və düz bir xətt üzrə hərəkət etdirir və qutunu işarələməyi dərhal tamamlayırlar.

Bu sürət fərqi reCAPTCHA sistemi üçün əsas indikatorlardan biridir. Əgər çox sürətli hərəkət etsəniz, sistem sizi əlavə tapşırıqlara yönləndirə bilər, məsələn, şəkillərdən obyektləri seçmək.

Görünməz reCAPTCHA Sistemləri

Bəzi vebsaytlar daha qabaqcıl, görünməz reCAPTCHA texnologiyalarından istifadə edir. Bu texnologiyalar:

Kompüterinizin kukilərini (cookies),

İnternetdəki davranış tarixçənizi,

Siçan hərəkətlərinizin trayektoriyasını izləyir.

Google-ın bu texnologiyası istifadəçilərə "robot və ya insan" skoru verir. Bu, bir qədər müdaxiləedici görünsə də, vebsaytlar üçün robotların fəaliyyətini məhdudlaşdırmağa kömək edir.

Nəticədə

Robotların “Mən robot deyiləm” qutusunu işarələməsinə maneə yoxdur. Lakin əsas məsələ qutunun necə işarələndiyindədir. İnsanlar təsadüfi, qeyri-mükəmməl və nisbətən ləng davranır, robotlar isə həmişə mükəmməl sürətlə hərəkət edir.

Yeni reCAPTCHA sistemləri ilə AI texnologiyaları arasındakı rəqabət daha da inkişaf edəcək. Robotlar insan davranışlarını təqlid etməkdə daha yaxşı olduqca, bu sistemlər də təkmilləşməlidir.